ARAPÇA
İNGİLİZCE
Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. 1894’ten bu
yana şehrin üretim ve kalkınma öyküsünü yazar. İlklere imza atarak efsaneleşen
şirket günümüzde de büyük başarılar gerçekleştiriyor. Türkiye’nin İlk
Otomobili, Devrim. 16 Haziran 1961’de Devlet Demiryolları Fabrikaları ve Cer
Dairelerinin yönetici ve mühendislerinden 20 kadarı Ankara’ da bir toplantıya
çağrılır. Toplantıda Ulaştırma Bakanlığından alınan yazı okunur. Yazıda
“Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin
geliştirilmesi” görevinin TCDD işletmesine verildiği ve bu amaçla 1.400.000 TL
ödenek ayrıldığı yazılıdır. Tanınan süre 29 Ekim 1961’e kadardır, yani 4,5
aydır. Bu süre içinde mevcut imkânlarla otomobil imali bir mucizedir. Ülkede
ise üniversiteden basınına, bir avuç sanayicisinden politikacısına herkes
Türkiye’de ne otomobil ne de motor yapılabileceğine inanır. Fakat bu inanılmaz
şey gerçekleşir ve 29 Ekim 1961 sabahı Türkiye’ de yapılan ilk otomobil,
kaportası pürüzsüz olmasa da, kendi tekerlekleri üzerinde ve yine Türkiye’ de
yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi binasının önüne
götürülerek Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’e sunulur. Devrim, Cumhurbaşkanı’nı Anıtkabir’e
götürür, sonra da Hipodrom’daki geçit resmine katılır.
1961 yılında Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in talimatlarıyla 4,5 ayda üretilen
Devrim, 1250 kg ağırlığında ve saatte maksimum 140 km hız göstergesine
sahiptir. Egzoz borusu yanda olan, uzun ve kısa farları ayak ile çalışan,
kontak anahtarı elle çalıştırılabilen Devrim, bu özellikleriyle ilgi çeker. Türkiye’nin
İlk Buharlı Lokomotifi, KARAKURT. 4 Nisan 1957’de Eskişehir’de (Çukurhisar)
Çimento Fabrikası açılış töreninde bulunan Başbakan Adnan Menderes, 5 Nisan’da
Devlet Demiryolları Cer Atölyesi’ne gelir. Fabrikaların bütün müştemilatını,
özellikle Çırak Okulunu gezer; incelemelerde bulunur. Sanatkârlarla, İşçi Sendikaları
ve Federasyon Heyetleri ile de hasbihâl eder. Daha sonra, halka treni ve
demiryolunu sevdirmek amacıyla o yıl Ankara Gençlik Parkı’nda işletilecek olan
“Mehmetçik” ve “Efe” adlı minyatür trenlerin hazırlanmış bulunan
lokomotiflerinden birine binerek gezer ve çok beğenerek “Bu lokomotifin
büyüğünü sizden istesem yapabilir misiniz?” der. 1958 yılında Eskişehir Cer
Atölyesi, Eskişehir Demiryolu Fabrikası adıyla yeni ve büyük hedefler için
organize edilir. Bu hedef ilk yerli lokomotifi imal etmektir. 1961 yılında,
Türk işçi ve mühendislerinin şeref anıtı fabrikada istim tutar. Bu, 1915 beygir
gücünde, 97 ton ağırlığında, 70 km/h hız yapabilen ilk Türk buharlı lokomotifi
Karakurt ‘tur.
Demiryollarının Babası, BEHİÇ ERKİN (1876-1961).
Çanakkale Savaşı’nın kazanılmasında ve Millî Mücadele’de önemli rol oynayan
Behiç ERKİN Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk Genel Müdürü’dür. Bu yüzden
“Demiryollarının Babası” olarak anılır. Siyasetçi ve diplomat kimliğinin yanı
sıra Atatürk’ün fikir alışverişinde bulunduğu en yakın ve en eski mesai
arkadaşlarından biridir.
Takdirname ve İstiklal Madalyası Kurtuluş Savaşı’ndaki önemli rolü ve
başarılarından dolayı hem “TBMM Takdirnamesi” hem de “İstiklal Madalyası” ile
onurlandırılmıştır.
Vasiyetinde Eskişehir’e defnedilmek istedi İstanbul’da vefat eden Behiç Erkin,
ilk Genel Müdürlük görevini yaptığı İzmir-İstanbul-Ankara hatlarının birleştiği
Eskişehir (Enveriye) istasyonundaki üçgende defnedilmeyi vasiyet etmiştir.
Ölümünden bir süre sonra TCDD Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılan anıt mezara
nakledilerek vasiyeti yerine getirilmiştir.
